Ranouncle(-di-fueio-de-platano)
Ranunculus platanifolius
Ranunculaceae
Nom en français : Renoncule à feuilles de platane.
Descripcioun :Lou ranouncle-di-fueio-de-platano trachis sus li pendis di fourèst de faiard. S'atrobo soulamen à l'uba de noste relarg, ço que n'en fai uno planto pulèu raro. Se recounèis à si fueio proun penado que sèmblon pulèu à-n-aquéli de l'estranglo-loup que de la platano. Li flour, blanco, soun pourtado pèr de pecou sènso péu (au contre de Ranunculus aconitifolium) e li fru soun emé de bè di proun croucu (fotò). Coumpara emé lou ranouncle-di-fueio-d'acounit que ié sèmblo proun.
Usanço :Coume tóuti li ranouncle, es uno planto empouisounanto, pamens couneissèn pas d'usanço particuliero. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 130 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ranunculus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1200 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Faio
- Prado à rousèu
- Relarg à jóuinis aubret
- Blachiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Ranunculus platanifolius L., 1767
(= Ranunculus aconitifolius subsp. platanifolius (L.) Berher, 1887 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753